Van spookwandeling tot traditie: Grimm en Gruwel groeit met de jaren

ZEEWOLDE – Het verhaal van het ontstaan van Grimm en Gruwel startte jaren geleden met twee improvisatiegroepen in Zeewolde. Dingetje, voor de jeugd en Dinges, voor volwassenen. Op een dag kreeg de groep jeugdgroep de vraag van Pannenkoekenhuis en Speelpark Hans & Grietje, om een spookwandeling te organiseren.

José Polderman en Maggie Kleine, die beide groepen zo nu en dan les gaven, zijn toen gevraagd om op de achtergrond mee te kijken met de organisatie. Zo ontstond de eerste spookwandeling, de voorloper van Grimm en Gruwel.

Amber Gorlee, leerkrachtondersteuner in Zeewolde en actief als acteur bij onder andere het schooltoneel, is vanaf het begin als vrijwilliger betrokken bij de spookwandeling.

Ze vertelt over haar ervaringen met Grimm en Gruwel en over hoe de spookwandeling begon met ongeveer vijftien vrijwilligers en is uitgegroeid tot een evenement met meer dan 45 vrijwilligers.

Van spookwandeling tot Grimm en Gruwel

Toen de eerste spookwandeling werd georganiseerd, maakte Amber deel uit van de volwassenen improvisatiegroep. “We werden gevraagd of we mee wilden doen met de spookwandeling in het bos bij Hans & Grietje,” vertelt ze. “Ik vind zelf theater maken onwijs leuk en de hele setting van het sprookjesachtige spookverhaal sprak me meteen aan.” Naarmate de spookwandeling steeds groter en uitgebreider werd, en de jeugdgroep stopte omdat iedereen ouder werd en ging studeren, namen José en Maggie de organisatie over. Vandaag de dag ligt de volledige organisatie van Grimm en Gruwel in hun handen.

Verwondering bij jong en oud

Grimm en Gruwel trekt ieder jaar meer bezoekers, zelfs van buiten Nederland. “Mensen komen echt speciaal voor het evenement,” vertelt Amber. “Ze zijn verrast en enthousiast, en vinden dat het er heel professioneel uitziet. Dat is een groot compliment. Het mooiste vind ik als ze er ieder jaar weer voor terugkomen.”

Een van haar favoriete herinneringen is van vorig jaar. “Ik liep met een babydraakje op mijn hand rond. Hij kon bewegen door een slimmigheidje van José, en ik had een verborgen rookmachientje bij me. Kinderen waren zó verbaasd als er ineens rook uitkwam. Daar doe je het voor!”

Balans tussen spannend en leuk

Grimm en Gruwel zoekt ieder jaar de balans tussen spannend en toegankelijk. “We geven altijd aan dat het ’s avonds echt spannend kan zijn,” zegt Amber. “Als het nog licht is, houden we het speelser. Dan zeggen we bijvoorbeeld tegen ouders dat ze hun kind kunnen achterlaten voor de heksen, of dat de rattenvanger kindjes lokt. Maar we gaan nooit grenzen over. Ik denk dat dat ook gewoon het aanvoelen van de situatie is.”

De voorbereiding begint voor Amber al ruim van tevoren. “Voor de zomervakantie zit ik al klaar voor de uitnodiging om mee te doen,” vertelt ze lachend. “Dan denk ik al na over mijn kostuum en help ik soms mee met aankleding of decor. Zo heb ik tekeningen gemaakt voor het rariteitenkabinet, mijn eigen hoed ontworpen en dit jaar de aankleding gemaakt voor een van de tenten. De voorpret is voor mij een groot deel van de lol.”

Door de jaren heen speelde ze meerdere rollen, van waarzegster tot Gruwella, maar de rattenvanger blijft haar favoriet. “Ik ben blij dat ik die al een aantal jaren op rij heb gespeeld en nu ook weer mag spelen.” Als rattenvanger speelt ze fluit, loop rond en lokt kinderen naar zich toe. “Net als in het echte verhaal, verder vertel ik ze wat er dit jaar weer aan de hand is in het circus.”

Onverwachte omstandigheden

Het enthousiasme om te starten is ieder jaar opnieuw voelbaar bij de vrijwilligers, maar het vraagt ook om een goede voorbereiding en wat improvisatievermogen als omstandigheden veranderen. Slecht weer vormt gelukkig zelden een probleem. “We hebben meestal geluk,” lacht Amber. “En de meeste sprookjesfiguren hebben hun eigen tent. De grootste uitdaging is denk ik wel om ervoor te zorgen dat de vrijwilligers die twee dagen spelen niet ziek worden op zaterdag”

Een Grimm & Gruwel-familie

De groep achter het evenement is hecht. “Er is echt een Grimm & Gruwel-familie ontstaan,” zegt Amber. “Een vaste kern van mensen die ieder jaar terugkomt. José en Maggie steken zoveel enthousiasme in de organisatie, dat werkt aanstekelijk. Nieuwe spelers brengen weer frisse energie, en samen willen we gewoon één ding: kinderen en hun ouders een onvergetelijke dag bezorgen.”

Een herinnering die Amber altijd bijblijft, is die van een iets oudere jongen, ongeveer twaalf, bij de drakengrot. “Hij stond te twijfelen of hij naar binnen durfde, volwassenen om hem heen pushten hem en zeiden je bent toch geen watje, maar hij vond het eng. Toen ik tegen hem zei dat ik het eigenlijk nog veel dapperder van hem vond dat hij durfde toe te geven dat hij te bang was om te gaan, zag je dat er een last van zijn schouders viel”

Grimm en Gruwel 2025

“Geen plezier gewenst,” klinkt het als we zaterdag het terrein van Hans & Grietje oplopen. Vliegen is verboden tot 20.00 uur, gelukkig maar, want de twee heksen die ons tegemoet komen zien eruit alsof ze elk moment weg willen vliegen. Opvallend zijn de vele verklede kinderen, maar ook volwassenen die rondlopen. Sommigen doen niets onder voor de vrijwilligers die zo hun best doen om er een enge, maar leuke dag van te maken.

Er staat een groot spinnenwebdoolhof met skeletten, spinnen en andere griezels. Kinderen kunnen touwtjespringen en meedansen met de elfjes op de muziek. De elfjes worden door veel kinderen genoemd als de leukste personages, hoewel de rattenvanger en Willy Wonka bij de oudere jeugd favoriet zijn. “Vooral de kostuums zijn mooi,” zegt een van de jongeren. Maar het allerleukst vinden veel kinderen de glijbanen. Een meisje vertelt: “Het leukste vandaag vind ik de glijbaan, en het engste vandaag vind ik de andere glijbaan.”

De grote boze wolf vertelt dat er telkens kinderen langskomen die haar laten schrikken. Ze worden doorverwezen door Roodkapje, in ruil voor een koekje. “Maar dat is niet zo erg, want ik heb al een paar heerlijke oma’s voorbij zien komen voor het avondeten,” zegt de wolf grijnzend.

Het koekje bemachtigen is onderdeel van de ‘quest’ waar bezoekers aan mee kunnen doen. Bij de ingang ontvangt iedereen een koninklijke uitnodiging om op audiëntie te komen bij de Hartenkoningin, ter ere van haar verjaardag. Daarvoor moeten de deelnemers een koekje, een marshmallow, een bekertje drinken, een wimpel en muziek meenemen. Doet men dat niet? Dan luidt het bevel van de koningin: “Kop eraf!” Voor wie zijn hoofd wil behouden, is een goede buiging daarbij ook van groot belang.

Tijdens de quest gaan de deelnemers het hele terrein over op zoek naar alle benodigdheden voor de koningin. De kinderen nemen het opvallend serieus. Een meisje rent in paniek naar haar moeder: “Ik heb nog niet alle dingen gedaan, nu mag ik niet naar binnen.” Even later zegt ze tegen een vriendinnetje: “Kom, ik weet waar de koekjes liggen!”

Op hun tocht komen ze langs piraten, elfjes en waarzegsters. Bij de kraam van Willy Wonka krijgen ze een mini-marshmallow en even verderop staat een tent waar toverdrankjes gemixt kunnen worden. Die drankjes zijn bedoeld voor de Hartenkoningin, om haar wat liever te maken. Dat dit nodig is, blijkt wel uit een opmerking van een jongen richting de koningin: “Waarom zeg je nou zoiets?”, nadat ze weer had geroepen: “Eraf met je kop!”

Als de deelnemers uiteindelijk alle onderdelen van de quest hebben voltooid, mogen ze op audiëntie bij de koningin. En daar gaat het bijna nog mis, want haar taart is stuk, en wat is een feest zonder taart? Ook de versiering blijkt te ontbreken. Gelukkig zijn daar de koekjes, marshmallows en vlaggetjes die de deelnemers hebben meegenomen. De muziek wordt verzorgd door enkele onderdanen en bevat een duidelijke boodschap. Het lied ‘Een koningin duldt geen nee’ vertelt met wat voor vorstin we hier te maken hebben.

Grimm en Gruwel is inmiddels niet meer weg te denken uit Zeewolde. Na een middag vol spanning, verwondering en een vleugje magie is duidelijk waarom.