Steeds meer initiatieven geven vluchtelingen kans op werkervaring

ZEEWOLDE – Nederland benut nog niet alle arbeidskansen van migranten. Volgens de Adviesraad Migratie werken zo’n 330.000 migranten tussen de 25 en 65 jaar niet, terwijl ze dat wel zouden kunnen. Vooral onder asielmigranten blijft het verschil groot, zelfs na jarenlang verblijf in Nederland.

Taal is een belangrijke sleutel om dat te verbeteren. In Zeewolde wordt hard gewerkt aan oplossingen. Verschillende initiatieven helpen bewoners van het azc om werkervaring op te doen en de taal te leren, zodat zij beter kunnen meedoen op de arbeidsmarkt.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft van de overheid de opdracht om ervoor te zorgen dat de helft van de volwassen bewoners van het azc betaald werk doet. Programmabegeleider Karin Broeders vertelt dat veel bewoners graag willen werken, maar dat regels en taal vaak een drempel vormen.

Betaald werk vinden blijkt in de praktijk niet altijd eenvoudig. De eerste stap voor bewoners zonder verblijfsstatus is het aanvragen van een tewerkstellingsvergunning (TWV). Volgens Broeders duurt dat in Zeewolde nu twee tot maximaal vijf weken. “Het UWV controleert of het een eerlijk contract is. Zo voorkom je misbruik, want het gaat om een kwetsbare groep,” legt ze uit.

Collega Wendy Kloeze vult aan dat betaald werk meer oplevert dan alleen inkomen. “Wie werkt in een Nederlandse omgeving leert sneller de taal. Het geeft ook structuur en een gevoel van eigenwaarde.”

Daarom zet het azc Zeewolde ook praktische stappen om werken makkelijker te maken. Zo wordt er na de herfstvakantie een peuteropvang geopend, zodat ouders hun kinderen kunnen laten opvangen en meer bewoners betaald werk kunnen doen.

Wie eenmaal werkt, draagt financieel bij aan de opvangkosten. Asielzoekers die op een azc wonen, moeten een deel van hun inkomen afstaan aan het COA als bijdrage aan hun verblijf. Dat geld is bedoeld voor kosten zoals huisvesting, energie, voeding en zorg. Wie werkt, mag ongeveer een kwart van het loon zelf houden, tot maximaal 269 euro per maand. Wat ze meer verdienen, gaat naar het COA.

FlevoDirect helpt bij bemiddeling

Uitzendbureau FlevoDirect werkt in Zeewolde nauw samen met het COA om bewoners van het azc te begeleiden naar werk. Volgens het uitzendbureau is die samenwerking de laatste tijd intensiever geworden. “We hebben steeds nauwer contact met het COA om te zien wie kan starten met werken,” zegt Marissa Meewis - vestigingsmanager FlevoDirect Zeewolde.

De bemiddeling begint meestal met een gesprek op het azc met één van de programmabegeleiders. Daar wordt een eerste selectie gedaan. Er wordt gekeken of iemand de Nederlandse of Engelse taal voldoende beheerst. Ook wordt een cv opgesteld. Hierna worden bewoners doorverwezen naar het uitzendbureau. Daar gaan bewoners in gesprek met het uitzendbureau en worden vaardigheden, taalniveau en persoonlijke wensen besproken. “We proberen altijd eerst te kijken naar de persoon achter het cv. Wat kan iemand, wat wil iemand, wat past bij hem of haar. Je moet goed luisteren naar iemands verhaal.”

FlevoDirect merkt dat er in Zeewolde voldoende bereidheid is onder werkgevers om bewoners van het azc een kans te geven. Toch zijn er praktische uitdagingen. “De taal blijft een belangrijk aandachtspunt. Voor werkgevers, maar ook voor de mensen zelf.”

De taal hoeft niet perfect of vloeiend te zijn, maar voor de veiligheid en communicatie op de werkvloer is een bepaalde mate van beheersing wel belangrijk.  “We willen ook de veiligheid op het werk garanderen, voor iedereen.”

Ook Meewis ziet dat werken voor bewoners veel meer betekent dan alleen een baan. “Werk geeft bewoners structuur en zelfvertrouwen. Het helpt hen echt mee te doen in de maatschappij”

Leerwerktraject bij De Eemhof

Naast bemiddeling door FlevoDirect worden er in Zeewolde ook grotere projecten opgezet om bewoners werkervaring en taallessen te bieden. Binnenkort start een nieuw leer- en werktraject op vakantiepark De Eemhof. Het project is opgezet door Taalschool Veluwe, BWorkz en De Eemhof, in samenwerking met het COA.

Uit onderzoek van de Adviesraad Migratie blijkt dat juist taal en opleiding de belangrijkste factoren zijn om het arbeidspotentieel van migranten beter te benutten. Het project dat binnenkort van start gaat op De Eemhof richt zich daar nadrukkelijk op door werk te combineren met taallessen.

De deelnemers beginnen in de schoonmaak en krijgen op de Eemhof praktijkles gecombineerd met taalles van Taalschool Veluwe. “Aan het begin leren ze vooral de woorden die ze tijdens het werk nodig hebben, bijvoorbeeld emmer en dweil,” vertelt Gertjan Buitink van de taalschool. Daarna worden de lessen uitgebreid.

Het traject wordt stapsgewijs opgebouwd. De begeleiding is op De Eemhof. “Er is straks een fulltime begeleider die samenwerkt met een teamleider. Hij helpt de deelnemers bij het werk en bij de communicatie,” zegt Buitink. Later kunnen deelnemers via het project ook doorstromen naar andere afdelingen.

Toekomst

Het COA wil onderzoeken of dit soort trajecten bij meer bedrijven in Zeewolde kunnen worden opgezet. Taalschool Veluwe hoopt dat meer werkgevers aan de slag gaan met taalondersteuning op de werkvloer. Volgens Buitink biedt het veel voordelen: “Werknemers die de taal beter beheersen, communiceren effectiever, voelen zich zekerder en maken minder fouten. Dat merk je direct in de samenwerking, veiligheid en productiviteit.”

Deze voordelen laten zien hoe belangrijk taal is voor de toekomst van betaald werk voor vluchtelingen. Kloeze hoopt dat de trajecten uiteindelijk leiden tot een situatie waarin iedereen ’s ochtends met een lunchkoffer naar het werk gaat: “Het zou mooi zijn als straks alleen de kinderen overdag nog op het azc blijven om naar de peuterspeelzaal of naar school te gaan.”