Hermans: “We weten dat de kazerne komt, nu moeten we zorgen dat Zeewolde er beter van wordt”

ZEEWOLDE - De komst van de centrale kazerne aan de Spiekweg nadert een beslissende fase. Terwijl het kabinet op 19 december naar verwachting een definitief besluit neemt, bereidt Zeewolde dat moment al zo ver mogelijk voor.

Maandag bezocht staatssecretaris Gijs Tuinman het dorp voor overleg met het college én met de agrariërs op de beoogde locatie. In Zeewolde Kiest ging wethouder Helmut Hermans, verantwoordelijk voor het dossier Defensie, uitgebreid in op dat bezoek en op de nieuwe Zeewolde–Defensie Alliantie, die het college aan Tuinman overhandigde.

Het document beschrijft hoe Zeewolde wil dat de kazerne “landt” in het dorp, en welke voorwaarden daarvoor nodig zijn. “We weten dat er een aanwijzing komt. De vraag is niet óf de kazerne er komt, maar hóe,” zei Hermans. “En hoe we ervoor zorgen dat Zeewolde er niet slechter, maar juist beter van wordt.”

Een staatssecretaris die schrok: “Hij kwam aangeslagen naar buiten”

Het bezoek van Tuinman aan de agrariërs maakte diepe indruk. De staatsecretaris hoorde daar rechtstreeks wat de voorgenomen onteigeningen voor de families betekenen. Volgens Hermans was de reactie opmerkelijk: “Hij was behoorlijk aangeslagen toen hij naar buiten kwam. Hij noemde het ‘handelingsverlegenheid’, hij zag dat procedures te traag gaan en zei dat hij zelf het breekijzer wil zijn als dat nodig is.”

Hermans benadrukte dat de gemeente geen formele rol heeft in de compensatie van agrariërs. Toch blijft Zeewolde aandringen op ruimhartigheid: “Dat doen we bij Defensie en ook bij de fracties in Den Haag. De agrariërs moeten rechtvaardig worden gecompenseerd voor wat hen overkomt.”

De Alliantie: een plan voor de komende veertig jaar

De Zeewolde–Defensie Alliantie, die maandag werd overhandigd, zet in brede lijnen uiteen hoe de kazerne kan worden ingepast op een manier die nationale én lokale belangen in balans houdt. De aanpak is gebiedsgericht en kijkt niet alleen naar vandaag, maar ook naar hoe Zeewolde er in 2064 uit zou kunnen zien.

Hermans schetste dat toekomstbeeld als een dorp van 30.000 tot 35.000 inwoners, met een kazerne van zo’n 650 hectare net buiten de kern: “Defensie wil geen eiland in een veld zijn. Ze willen onderdeel worden van de samenleving. En dat biedt kansen als we die slim benutten.”

Natuur: van verdwijnen naar ‘opplussen’

Een groot deel van de uitzending stond in het teken van natuur en leefomgeving. Het gebied waar de kazerne moet komen is nu agrarisch en landschappelijk waardevol. Natuurcompensatie is daarom een harde eis. “Zeewolde mag er niet minder van worden,” zei Hermans. “Defensie is het daar volledig mee eens. Staatsbosbeheer zit ook aan tafel. De natuur die verdwijnt moet terugkomen, bij voorkeur binnen Zeewolde. En we willen niet alleen compenseren, maar ook iets toevoegen.”

Als voorbeeld noemt hij de plannen voor een groene corridor langs de Nijkerkerweg, zodat bezoekers niet tegen een massief kazerneterrein aankijken maar tegen nieuw bos.

Mobiliteit: ‘Een kazerne die niet bereikbaar is, is geen kazerne’

De drukte op de A28 en de Nijkerkerbrug is nu al een dagelijks probleem voor forenzen. De komst van duizenden defensiemedewerkers vergroot die druk. Volgens Hermans is dat ook bij Defensie duidelijk. “De staatssecretaris zei het zelf: een kazerne die niet bereikbaar is, is geen kazerne. Voor ingebruikname moet er in elk geval gestart zijn met de noodzakelijke maatregelen.” De regio onderzoekt hiervoor oplossingen samen met Harderwijk, Ermelo, Putten en Nijkerk. Varianten zoals een aquaduct of uitbreiding van de A28 liggen op tafel, maar moeten nog bestuurlijk worden uitgewerkt.

Wonen: ruimte zoeken zonder Zeewoldenaren te verdringen

Met de komst van 5.000 arbeidsplaatsen en 2.000 opleidingsplekken komt ook de vraag naar woningen in beeld.

“We kunnen niet toestaan dat woningen voor Zeewoldenaren worden verdrongen,” aldus Hermans. “Als Defensie hier 7.000 mensen gaat plaatsen, moeten we samen kijken waar zij terecht kunnen, maar niet in de kern, ten koste van onze eigen inwoners.”

Volgens de wethouder is het logisch dat Oosterwold in beeld blijft voor grootschalige woningbouw, gezien eerdere afspraken met Almere en het feit dat het gebied al een bouwopgave heeft.

Energie en netcongestie: het grote knelpunt

Het gesprek ging ook in op de beperkte stroomcapaciteit in Flevoland. “We hebben een congestieprobleem. Het netwerk kan de vraag niet aan,” zei Hermans. “Daarom vragen we om het onderstation bij Utrecht-Zeist aan te wijzen als opgave van nationaal belang. Dat kan procedures versnellen en helpt niet alleen de kazerne, maar ook Zeewolde.” Ook de 150 kV-verbinding tussen onderstation Zeewolde en het (toekomstige) onderstation Almere Oost wil de gemeente hierin meenemen, staat in de Alliantie.

Volgens Hermans wordt de kazerne zo energiezuinig mogelijk gebouwd, al verwacht hij niet dat Defensie volledig overstapt op elektrische zware voertuigen.

Koppelkansen voor zorg, onderwijs en economie

Een belangrijk onderdeel van de Alliantie is het benutten van “koppelkansen”. Hermans noemt voorbeelden: • onderwijsinstellingen die opleidingen zoals de mbo-opleiding Veiligheid & Vakmanschap (VEVA) aanbieden zouden zich kunnen verbinden aan het kazernegebied; • extra stageplaatsen voor artsen, wat de lokale zorg kan versterken; • mogelijke aanwezigheid van geneeskundige eenheden die hun expertise deels kunnen inzetten in de regio; • kansen voor bedrijven en innovatieclusters rondom defensietechnologie.

Het zal volgens Hermans niet meteen zichtbaar zijn in de winkelstraten, maar op middellange termijn kunnen de effecten aanzienlijk zijn. “We moeten niet naïef zijn, maar ook niet lamgeslagen. Ik zie genoeg mogelijkheden om er als Zeewolde beter uit te komen.”

Vervolg op eerdere berichtgeving

Dit gesprek sluit aan op de eerdere artikelen van LOZ: • “Kazerne Zeewolde: noodzaak, zorgen en toekomst voor het dorp” • “Gemeente: ‘De kazerne moet Zeewolde sterker maken, niet verzwakken’”

Met het bezoek van Tuinman en de overhandiging van de Alliantie is duidelijk dat Zeewolde nu de fase ingaat waarin voorwaarden, compensatie en samenwerking concreet moeten worden vastgelegd. 19 december zal vooralsnog de besluitvorming in het kabinet plaatsvinden. Dan wordt bepaald of de plannen definitief doorgang zullen hebben.